Zasada działania fluorescencji

W trakcie działania wiązki promieni UV na substancję o właściwościach fluorescencyjnych molekuły zaczynają pochłaniać energię co w konsekwencji wprawia w ruch jej elektrony. Energia promieniowania sprawia, że elektrony zostają wyrzucone na wyższe poziomy energetyczne, a następnie powracają do stanu podstawowego, oddając mniej energi niż ta która, spowodowała uprzednie ich wybicie. Niższa energia promieniowania powoduje wydłużenie fali świetlnej, która przesuwa się w zakres światła widzialnego. To właśnie dzięki przesunięciu długości fal powstaje efekt świetlny, który może zaobserwować ludzkie oko. Zjawisko to nazywamy  fluorescencją.

Fluorescencja w kryminalistyce

Zjawisko fluorescencji jest bardzo często wykorzystywane w kryminalistyce. Do podstawowych czynności, które wymagają światła ultrafioletowego należą m.in.:

• badania labratoryjne związane z wizualizacją śladów metodami chemicznymi z wykorzystaniem barwników fluorescencyjnych np.: ardrox, basic yellow 40
• zastawianie pułapek kryminalistycznych  oraz ich późniejsza weryfikacja np: proszki i pasty do niewidocznego znakowania
• badanie dokumentów posiadających niewidoczne zabezpieczenia np.: banknoty, certyfikaty
• oględziny miejsca zdarzenia w poszukiwaniu materiału dowodowego np.: ślady biologiczne, włókna

Na poniższym wykresie pokazano zasadę zachowania substancji po wzbudzeniu właściwą długością wiązki świetlnej o odpowiedniej mocy. Część energi jest pochłaniana przez podłoże, ale większość jest od niej odbijana. Często zdarza się, że ilość oditego światła jest tak duża, że zobaczenie fluorescencji śladu bez użycia dodatkowych filtrów barierowych lub okularów jest bardzo trudne.

Zaawansowane badania kryminalistyczne

Profesjonalne badania wykonywane przez ekspertów kryminalistyki nie mogą się odbywać bez specjalistycznych akcesoriów. Poza lampami ultrafioletowymi niezbędne są filtry barierowe oraz okulary inspekcyjne, które pozwalają  na pozbycie się światła odbitego od powierzchni i znaczną poprawę widoczności fluorescencji śladu.

Wybór właściwego filtra i okularów

Zasadniczo, wybór określonego filtra determinuje zakres długości fal, które chcemy wykorzystać do oględzin. W ten sposób ograniczamy liczbę i rodzaj substancji, które możemy zobaczyć. W zależności od typu poszukiwanych śladów zakładamy filtr, który zablokuje nam niepotrzebny zakres długości fal. Zawężenie potencjanych wskazań jest niezbędne ponieważ fluorescencja wybielaczy optycznych oraz detergentów może odwrócić naszą uwagę od istotnych śladów.

Przykładowo, jeżeli założymy niebieski filtr oględzinowy na lampę Labino to widoczne będą tylko te substancje dla których fluorescencja ulega wzbudzeniu w zakresie, który przepuszcza filtr niebieski tj. 415-485 nm.